علاوه بر استفاده از کمک‌های حرفه‌ای، راه‌های بسیاری وجود دارد که بتوانیم بر سلامت روان خود تأثیر مثبت داشته باشیم. با پایش احساسات و رفتار خود می‌توانیم انواع اعمال و موقعیت‌هایی را که باعث رنجش ما می‌شوند و یا مشکلاتی برای ما ایجاد می‌کنند و نیز شرایطی بیشترین منفعت را به ما می‌رسانند، بشناسیم. با تحلیل انگیزه‌ها و توانایی‌هایمان می‌توانیم ظرفیت خود را برای انتخاب‌های فعال‌تر در زندگی بالا ببریم و به هرچه پیش آید، تن ندهیم. مشکلاتی که مردم با آن روبه رو هستند، بسیار با هم متفاوت است و از لحاظ روان‌شناختی هیچ دستورالعمل کلی برای داشتن روانی سالم وجود ندارد. البته چند پیشنهاد کلی براساس تجارب درمانگران وجود دارد که در ادامه به آن‌ها خواهیم پرداخت:
احساسات خود را بپذیرید:
خشم، اندوه، ترس و احساس دست نیافتن به آرمان‌ها یا اهداف، همگی هیجان‌های ناخوشایندی هستند و ممکن است با انکار آن‌ها از اضطرابی که در نتیجه آن‌ها پیش می‌آید، فرار کنیم. گاهی سعی می‌کنیم با موقعیت‌ها برخورد غیرهیجانی کنیم که منجر به نوع کاذبی از بی‌تفاوتی یا سردی می‌شود که خود ممکن است اثر مخرب داشته باشد. ممکن است همه هیجان‌هایمان را سرکوب کنیم، بنابراین توانایی پذیرش شادی‌ها و غم‌هایی را که در ارتباط برقرار کردن با دیگران داریم، از دست می‌دهیم.
در بسیاری از اوقات عواطف ناخوشایند، عکس العمل‌هایی طبیعی هستند. علتی برای خجالت کشیدن از احساس غربت، احساس ترس به هنگام یادگیری فعالیتی جدید، یا احساس خشم به کسی که دل ما را شکسته است، وجود ندارد. این‌ها عواطف طبیعی هستند و بهتر است که به جای انکارکردنشان، آن‌ها را بشناسیم. وقتی عواطف نتوانند مستقیماً بیان شوند (مثلاً شاید عاقلانه نباشد که سر رئیستان داد بزنید) پیدا کردن راهی برای برون‌ریزی آن تنش، بسیار کمک کننده است. پیاده روی طولانی، کوبیدن یک توپ تنیس، یا در میان گذاشتن آن با یک دوست می‌تواند به فرونشانی خشم شما کمک کند و به راه حلی برای مشکلات شما بینجامد.
آسیب‌پذیری‌های خود را بشناسید:
شناختن انواع موقعیت‌هایی که شما را عصبی می‌کنند یا واکنش شدیدی در شما ایجاد می‌کنند، می‌تواند به محافظت شما در برابر فشار روان‌شناختی کمک کند. شاید افراد خاصی شما را خشمگین کنند. می‌توانید از آن‌ها دوری کنید یا سعی در شناخت آن چیزی در آن‌ها کنید که شما را خشمگین می‌کند. شاید این افراد به این علت که بسیار متعادل و مطمئن به خود هستند، در شما احساس ناامنی به وجود می‌آورند. با سعی در روشن کردن علت ناراحتی خویش، به خودتان در بررسی آن موقعیت از چشم اندازی جدید کمک کنید. شاید وقتی مجبور به صحبت در کلاس یا خواندن یک مقاله هستید، خیلی مضطرب می‌شوید. باز هم می‌توانید از چنین موقعیت‌هایی دوری کنید یا کلاسی در زمینه صحبت در جمع بگذرانید. همچنین می‌توانید موقعیت را از دیدگاه دیگری تفسیر کنید. به جای آن که فکر کنید «همه منتظرند تا به محض بازکردن دهانم از من انتقاد کنند، می‌توانید به خودتان بگویید «کلاس به آنچه من باید بگویم، علاقه مند است و اگر چند اشتباه کوچک کردم، نباید نگران شوم».
بسیاری از افراد زمانی که تحت فشار هستند، احساس اضطراب زیادی دارند. طرح ریزی دقیق و فاصله گذاری زمانی بین کارها می‌تواند به شما در اجتناب از احساس از پا درآمدگی در دقایق پایانی کار کمک کند. اگر زمان لازم برای رفتن به کلاس یا رسیدن به قرار را بیش از آنچه فکر می‌کنید در نظر بگیرید، می‌تواند یکی از منابع فشار را کاهش دهد.
کمالگرایی یکی از عواملی‌ست که نه تنها مانع ارتقا سلامت روان ما می‌شود بلکه منجر به آسیب‌پذیری روانی ما نیز می‌شود، توصیه می‌کنیم در صورت تمایل برای مطالعه بیشتر در این رابطه مقاله “کمالگرایی، عاملی آسیب‌زا“ را در وب‌سایت ماه‌شید خرد مطالعه کنید.
استعدادها و علائق خود را گسترش دهید:
افرادی که کسل و ناخشنودند، به ندرت علائق متعددی دارند. امروزه، دانشکده‌ها اغلب فرصت‌های نامحدودی در اختیار تمام گروه‌های سنی قرار می‌دهند تا استعدادهای گوناگون خود را شکوفا کنند: برنامه‌هایی مثل ورزش، علائق علمی، موسیقی، هنر، تئاتر و صنایع دستی. اغلب هرچه بیشتر در مورد یک موضوع خاص بدانید، بیشتر به آن (و زندگی) علاقه‌مند می‌شوید. علاوه آن، با رشد مهارت‌ها، احساس شایستگی به دست می‌آورید که نقش بسیار مؤثری در بالا بردن اعتماد به نفس دارد.
با دیگران ارتباط برقرار کنید:
احساس گوشه نشینی و تنهایی، هسته مرکزی اغلب اختلالات عاطفی است. ما موجوداتی اجتماعی هستیم و نیاز به حمایت، راحتی و اطمینان ایجاد شده از سوی دیگران داریم. توجه بیش از حد به مشکلات خود می‌تواند منجر به دل مشغولی ناسالم در مورد خودتان شود. نگرانی‌هایتان را با دیگران در میان بگذارید. این کار به شما در نگاه کردن به مشکل از چشم اندازی روشن‌تر کمک می‌کند. همچنین دغدغه و تلاش برای رفاه و آسایش دیگران می‌تواند احساس ارزشمندی شما را تقویت کند.
موقعیت کمک گرفتن از دیگران را بشناسید
گرچه این پیشنهادها بر سلامت عاطفی شما می‌افزایند، اما خودشناسی و خودیاری محدودیت‌هایی هم دارد. برخی مشکلات را به تنهایی نمی‌توان حل کرد. تمایل به خودفریبی باعث می‌شود که نتوانیم مشکل خود را به صورت عینی ببینیم و ممکن است همه راه حل‌های محتمل را نشناسیم. وقتی احساس می‌کنید که در غلبه بر یک مشکل پیشرفتی ندارید، باید از متخصصان دیگری کمک بگیرید. کمک خواستن ارادی از دیگران مشخص کننده پختگی عاطفی شخص است نه نشانه ضعف. نباید آنقدر صبر کنید که از پا دربیایید.
در مجموعه ماه‌شید خرد، روانشناسان و مشاوران مجربی حضور دارند که در صورت تمایل می‌توانند به شما در راستای ارتقای سلامت روانتان کمک کنند.
جهت رزرو نوبت با مشاوران ماه‌شید خرد کلیک کنید
نویسنده : کیمیا شراهی
منبع: کتاب روانشناسی و ارتقای سلامت؛ نوشته پائول بنت و سیمون مورفی ، ترجمه عبدالعزیز افلاک سیر و ندا گلشنی
